AMVJ-Tuindorp

 

Unieke uitbreiding van Malang

(verhaal van 28-05-2025)

Het eind van de jaren twintig bereikte de Great Depression ook Indië. De Amsterdamsche Maatschappij voor Jongemannen (AMVJ) probeerde de malaise onder meer in Malang op te lossen.

 

Het Soerabaijasch handelsblad van 5 september 1932 sprak hierover. Aan Tjelaket was een tehuis geopend voor arme gezinnen; een week later woonden er al vijf gezinnen en waren nog enkele onderweg.

De vraag oversteeg het aanbod. In het zuiden van de stad wilde men bijbouwen, maar dat bleek uiteindelijk ongeschikt. Elders in Malang werd de oplossing gevonden. Aan het eind van de Kawistraat, de zuidelijke grens van de nieuwe villawijk ‘Bergenbuurt’, werd tegenover het ravijn een stuk land geschikt bevonden om het AMVJ huizen te laten bouwen.

 

Ingenieur Thomas Karsten (stedenbouwkundigadviseur) maakte het uitbreidingsplan, welke een week later werd goedgekeurd. Hierna ging de bouw van start. Een wijk met 56 huizen, een sportterrein en clubhuis werd aangelegd. De vraag was echter groter, waardoor werd besloten om in totaal 100 huizen te bouwen. Het zouden tijdelijke woningen worden totdat een nieuw vast inkomen was gevonden.

 

De huishoudens in deze wijk waren geheel zelfvoorzienend. Rondom werd genoeg grond vrijgelaten om eigen gewassen te kunnen verbouwen. Door deze zelfvoorziening kreeg de wijk de bijnaam ‘Tuindorp’. Straatnamen als Gajamplein, Kepoendoengweg en Ramboetanweg sloten hierbij aan.

 

De Indische courant van 6 juni 1933 schreef over de officiële opening drie dagen eerder. “Meerdere toespraken werden gehouden, waarna op het gereedkomen van het werk een glas eerewijn werd geledigd. Vervolgens werd een rondgang door het park gemaakt, waarbij de 50 gereed gekomen woningen werden bezichtigd”.

De nieuwbouwwijk trok de interesse van hoogwaardigheidsbekleders, waaronder de werkloosheidscommissaris A. Weber en zelfs Gouverneur-Generaal de Jonge.

 

De gemeente Malang besloot, gezien de verdwenen noodzaak, in 1942 tot overname van de woningen. De bewoners mochten er blijven wonen, maar gingen vanaf dat moment meer betalen.

 

Tuindorp is vandaag de dag nog terug te vinden in de stad en zo ook veel van de huizen. Weet u de woonadressen van uw voorouders? Staan deze huizen er nog?