Gemengd huwelijk
En de Europeesche wetgeving
(verhaal van 21-05-2025)
Vorige week dinsdag bracht ik een eerste bezoek aan de kerk van Latter Day Saints. Dit om inzage te krijgen in de door hen verfilmde akten van de burgerlijke stand. Met een lijst van ruim 150 akten werd het onderzoek gestart om vier uur later terug te keren met ruim 70 resultaten. Was er meer tijd geweest, dan waren het er meer geworden. Toch zaten er pareltjes tussen.
Dit betrof de huwelijksakte van een oom van mijn overgrootvader. Wat was daar speciaal aan? Het gesloten huwelijk werd nergens in de almanakken van Indië vermeld en toch was het daar.
Op 22 december 1892 werd te Padang op Sumatra ten huize van de bruidegom het huwelijk gesloten. De bruid was een Inlandse vrouw die geen Nederlands sprak. Hierdoor werd de akte voorgelezen in het Maleis, waarna zij op een correcte en duidelijke manier tekende. De vraag is echter of dat zij wist waarvoor. De akte schrijft:
Studioportret van de heer Van der Velden met zijn dochter Johanna van der Velden en zijn echtgenote of njai te Bandoeng. (KITLV 178697)
“Het tweede stuk: Verklaring van de Inlandse vrouw […] in voldoening aan artikel vijftien van de transitoire bepaling dat zij zich onderwerpt, aan de gehele Europeesche wetgeving aangaande het burgerlijk- en het handelsrecht.”
Wat is deze Europeesche wetgeving precies? Ik vermoed dat niet eens alle Europeanen deze van buiten kenden. Waarom tekende de bruid? Liefde? Plichtsbesef? Een beter leven voor haar en haar kinderen?
Op het moment van de sluiting was de bruidegom kennelijk te ziek om naar de burgerlijke stand te gaan. Er werd zelfs over gesproken in de akte. Werd het huwelijk daarom gesloten? Kwam hij te overlijden, dan had de bruid vanaf nu pas rechten, had meer zeggenschap over nota bene haar eigen kinderen en kon aanspraak maken op het pensioen van haar man.
Hij knapte echter op en samen bleven zij nog ruim twintig jaar getrouwd. Het huwelijk werd gezegend met nog eens drie kinderen, naast de drie eerder geboren kinderen.
Eens heb ik een familieportret van deze verre oudoom en oudtante gezien. Geen vrolijk kiekje, maar bijna een staatsieportret. Vader en de kinderen gekleed naar de laatste Europese mode, terwijl moeder haar Inlandse afkomst trouw bleef, door het dragen van een sarong en kabaja.
Heeft u Inlandse voorouders? Kent u hun namen of verhalen? Heeft u foto’s van hen?