Militair in Indië

Het leven in Indië veranderde in de periode 1942-1949 drastisch. Met het capituleren van de Japanse regering en de uitroep van de republiek Indonesië, ontstond er een machtsvacuüm in de kolonie. Verschillende groepen eisten de macht op.

 

In deze chaos kwamen de Nederlandse militairen (on)vrijwillig terecht. Zij wisten niet wat hen te wachten stond, maar toch gingen zij daarheen. Deels lag dit aan te weinig of verkeerde voorlichting in Nederland. In hoeverre wisten de voorlichters zelf waar zij het over hadden? Zij die vrijwillig gingen, gingen om uiteenlopende redenen. De een had er familie wonen, de ander ging voor het beschermen van de bevolking of het behoud van de kolonie, een derde zag het als avontuur.

 

De reis en aankomst in Indië waren relatief makkelijk te doorstaan. Blijven in Indië was moeilijker. Bij de voorlichting werd immers niet verteld dat zij moesten leven met een constante dreiging. Een militair moest alert zijn en blijven, achter iedere struik of in iedere boom kon de vijand verscholen zitten en op elk moment kon een aanval beginnen.

Heel de dag “aan staan” eiste bij velen uiteindelijk hun tol. De een kreeg fysieke of mentale klachten, van de ander verslechterde de mentaliteit met desertie tot gevolg. Heimwee naar dat wat eigen en vertrouwd is, groeide met de dag.

 

Maar, eenmaal thuis, pasten de mannen dan nog wel in het gelukkige familieplaatje van voor het vertrek? Het leven in Nederland ging ook door. Het was voor velen een groot probleem.

Eenmaal met het schip terug in de haven van Amsterdam of Rotterdam, waren de eerste geluiden protesten en gejoel, en dat terwijl de mannen die terugkwamen een zware tijd hadden gehad en naar huis wilden gaan.

Thuis was er weinig begrip voor wat iemand had gezien of moeten doorstaan. Niemand begreep hoe het leven in een kampong was of hoe een sluipschutter in een boom kon zitten. Probeer maar eens uit te leggen hoe de natuur een van de grootste vijanden kon zijn van een militair. Problemen werden verzwegen. Dat wat werd verteld, gebeurde aan de hand van foto’s en positieve anekdotes, over passagiers in de stad, dansen en naar de bioscoop, niet over het slechte wat soms dagelijks gebeurde.