Moordaanslag op het station
Geschil over de prijs
(verhaal van 15-10-2025)

Trein op Java, KITLV 180606.
De locomotief van 4 december 1903 kopte met dikgedrukte letters “Moordaanslag op een Europeaan”. Een Inlander stak de Europese conducteur Rijswijk neer, maar waarom?
Gister bevond zich in den laatsten boemeltrein, gevoerd door den conducteur Rijswijk van Solo naar Semarang, onder de passagiers een inlander die op de stopplaats Bangetan zou uitstappen. Ook op een stopplaats in den trein gestapt, betaalde hij zijn passage als gebruikelijk aan den conducteur.
De passagier meende meer te hebben betaald dan nodig was, en vroeg het te veel betaalde geld terug. De conducteur deelde deze mening niet. De discussie werd groter.
“De ander bleef echter aanhouden, waardoor Rijswijk kriegelijk werd en hem een klap gaf”. Wellicht een verkeerde reactie, maar wat de passagier daarop deed was nog onnodiger. “Juist zou de trein te Bangetan stil houden, toen de bewuste inlander den conducteur met een scherp werktuig een stoot toebracht in den rechter onderbuik, uit den trein sprong en de vlucht nam in het bosch.”
De conducteur was neergestoken en de reiziger vluchtte te voet de trein uit. De trein zette op hoge snelheid de reis naar Kedoeng Djatie voort, waar met verband werd geprobeerd om de ergste bloedingen tegen te gaan.
Per telegraaf werd vanuit Kedoeng Djatie het station van Semarang ingelicht over de komst van de gewonde conducteur. Dokter van Kerckhoff hoorde van het ongeval en spoedde zich tegen de aankomsttijd van de trein naar het station, waar hij de gewonde eerste hulp bood en hem daarna naar het hospitaal in de stad liet vervoeren.
De stationschef informeerde intussen de assistent-resident. Deze beval de Inlandse districtshoofden en de officier van justitie van Bodjong om samen met politieopziener Brugman een lokaal onderzoek in te stellen. Per extra trein begaven zij zich naar Bangetan, waar zij rond twee uur ’s nachts arriveerden.
Gedurende enkele uren onderzochten zij het gebied en ondervroegen de bevolking, maar zonder succes. Een nieuw onderzoek de volgende ochtend leverde meer succes op. De dader bekende, maar voegde daar wel aan toe dat hij niet de aanstichter was. Hij verklaarde dat de conducteur hem meermaals had geschopt en geslagen.