Batavia onder water

 

Natte voeten voor de inwoners

(verhaal van 10-12-2025)

Koningsplein tijdens een overstroming, KITLV A510.

Laatst was Jakarta in het nieuws vanwege de plotselinge stijging van het inwonersaantal tot 42 miljoen. Maar de stad was vaker in het nieuws, vooral vanwege een andere stijging, namelijk die van het water.

 

Al in de koloniale tijd had men last van overstromingen. Het Bataviaasch nieuwsblad van 6 februari 1926 schreef: “opnieuw baart de toestand welke de regens […] in het grootste gedeelte van onze stad hebben geschapen, groote zorgen”.

Batavia stond na verschillende hevige regenbuien voor het overgrote deel blank. “Batavia onder water levert een troosteloozen aanblik op”. Overal kwam het water vandaan: “het water stijgt in de kali’s, regenwater overstroomt de straten, water borrelt uit de boordevolle riolen”.

 

Redacteuren van het blad maakten de ochtend van de overstroming een tocht door de stad. Gondangdia, Parapattan, Senen, Koningsplein, Kampong Lima, Gang Ketapang, Tanah Abang, Defensielijn v.d. Bosch, Petodjo, bijna de hele stad stond onder water. “Het zou gemakkelijker zijn op te geven waar het water niet de wegen en erven heeft overstroomd…!” Op sommige plaatsen stond het ruim een halve meter hoog.

Mensen kwamen vast te zitten en konden niet naar hun werk. Het personeel van de gemeentesecretarie had uitzicht op een nieuwgevormde diepe vijver voor het huis van de burgemeester. Enkel door de verhoging waarop zijn huis was gebouwd, hielden de aanwezigen droge voeten.

 

Er waren ook groepen, zoals de schooljeugd, die van de overstromingen genoten. Scholen bleven gesloten door de lage opkomst van leerlingen. “Eenige opgeschoten jongens van een jaar of vijftien kleedden zich voor het postkantoor, langs den hoogen kalikant uit en sprongen […] in den snellen kleverig-bruinen stroom…”. Bij Gang Holle spatten jongeren de langsrijdende auto’s nat. “Het ,,onschuldige” genot kostte menigeen een onaangenaam oogenblikje”.

Na opening van de sluizen verdween het water sneller. “Niettemin blijven zij [technisch deskundigen] van meening, dat indien de locale waterafvoer naar behooren in orde zou zijn geweest Batavia niet in deze mate van regens last zou hebben ondervonden”. Reden genoeg voor leden van de gemeenteraad om vragen te stellen aan het college van de stad.