Na de capitulatie van Japan verliep het chaotisch in de kolonie. Het Nederlandse gezag was nog niet hersteld, de Indonesische staat werd uitgeroepen en een bloedige strijd brak uit. De jarenlange Japanse propaganda wierp zijn vruchten af. Om nieuws te kunnen verslaan zonder onwaarheden, verscheen op 23 oktober 1945 de eerste editie van Het dagblad: uitgave van de Nederlandsche Dagbladpers te Batavia.

De krant opende met een inleidend woord. Er was behoefte aan rustige en waarheidsgetrouwe voorlichting onder alle bevolkingsgroepen. “De moeilijkheden dezer bewogen dagen zijn mede gevolgen van onware en scheefgetrokken propaganda […]. De achterstand [in voorlichting en vooruitzichten] moet worden ingehaald. Een goede pers is daarvoor eerste vereischte”.

Door het ontbreken van middelen en financiën, begon de krant klein. Desalniettemin werd wel gedacht aan het uitgeven van dezelfde edities in het Chinees en Indonesisch, zodat ook zij op de hoogte bleven.

Het opvallendste uit de inleiding kwam nog: “dit blad wil bepaaldelijk niet geven ,,propaganda” voor de ,,Nederlandsche zaak”. Met andere woorden, het was opgericht voor iedereen en deed niet aan censuur of aanprijzingen voor een bevolkingsgroep.

De rede die koningin Wilhelmina uitsprak op 6 december 1942 via Radio-Oranje, welke in het bezette Indië nauwelijks was beluisterd, werd hierbij aangehaald. De koningin gaf te kennen al in januari 1942 gesproken te hebben over meer vrijheid voor de koloniën. En zo ging zij verder:

Ik stel mij voor, zonder vooruit te loopen op de adviezen der rijksconferentie, dat zij zich richten zullen op een Rijksverband, waarin Nederland, Indonesië, Suriname en Curaçao te zamen deel zullen hebben, terwijl zij ieder op zichzelf de eigen, inwendige aangelegenheden in zelfstandigheid en steunend op eigen kracht, doch met den wil elkander bij te staan, zullen behartigen.

Binnen het koninkrijk zou iedereen gelijk komen te staan. De regering wilde aansturen op meer (eigen)zeggenschap voor Indië. Helaas hadden de Japanners dit proces vertraagd.

De volgende edities van het dagblad berichtten over de verslechterende situatie en oorlogsvoering in de kolonie. Een herstel zat er niet meer in.