Licht in Tandjong Priok

 

Een veiliger gevoel

(verhaal van 09-07-2025)

Station Tandjoengpriok te Batavia. KITLVA369

Stelt u zich eens voor: u bevindt zich in Tandjong Priok, de haven van Batavia. Het is een donkere, stormachtige avond. De wind giert langs uw oren, en op de achtergrond hoort u het geluid van de golven die hard tegen de kade slaan. Toekang lampoe doet zijn uiterste best om de lampen te laten branden, maar de storm blaast ze telkens weer uit. Het is weer donker.

Plotseling herinnert u zich de verhalen uit de kranten. Diefstal van sieraden, verschillende mishandelingen, en zelfs een moord bij kampong Kodja. De dader(s): nog niet gevonden. Een vreemd, naar gevoel bekruipt u. U hoort alleen nog de geluiden van de natuur… en dan ineens breekt er glas. Was dat het geluid van een lampenkap die door de wind viel? Of breekt iemand ergens in?

 

Niet bepaald een fijne situatie, vindt u wel?

 

Veel dagbladen deden verslag van de situatie in en rond de kampong. Het leek haast alsof er iedere dag wel iets loos was:

  • Drie inlandse vrouwen beroofd van hun sieraden;
  • Matroos geslagen en beroofd van zijn zilveren horloge;
  • Inlander Oerip getroffen door drie messteken;
  • Lijk gevonden achter de petroleuminstallatie.

 

De gemeente zat ermee in haar maag. Een eerste oplossing liet echter nog even op zich wachten. Vermoedelijk door de doorgevoerde verbeteringen op lijn Batavia–Tandjong Priok van de Nederlandsch-Indische Spoorwegen werd nu ook gedacht aan een oplossing voor het aloude probleem. De Locomotief van 14 februari 1918 schreef erover:

 

Electrische verlichting te Priok
Volgens de Javabode zal het electrisch leidingnet te Tandjong-Priok belangrijk worden uitgebreid en zal o.a. de steeds in zielental en omvang toenemende kampong Kodja electrisch licht krijgen.
Ook de straatverlichting nabij de haven zal een groote uitbreiding ondergaan. Behalve de weg door evengenoemde kampong zal ook de groote weg en de Ambon- en de Baliweg, achter de loodsen van de stoomvaartmaatschappijen Nederland en Rotterdamsche Lloyd, van electrisch licht worden voorzien.

 

Ruim 80.000 gulden zou het kosten, maar het gevoel van veiligheid werd enigszins verbeterd in de omgeving.

 

Bent u ooit in Tandjong Priok geweest? Of in een van de andere havens van Indië?