Problemen door het spoor

 

Stagnatie in de steden

(verhaal van 13-08-2025)

Station van de Staatsspoorwegen te Madioen. (KITLV-A283)

Nederlands-Indië was een moderne kolonie op het gebied van openbaar vervoer. Er waren (paarden)trams, bussen en treinen. Er waren zelfs schepen die voeren tussen de verschillende eilanden. Maar, aan deze moderniseringen in de kolonie zat ook een negatieve kant: stagnatie van het overige verkeer, vooral op Java.

 

Zowel met als zonder de Nederlandsch-Indische spoorwegmaatschappijen werd dit in menig stadsbestuur besproken. Middels het bouwen van viaducten op de plaatsen van de overgangen was de oplossing simpel. De Sumatra post van 21 januari 1918 benoemde het enige probleem daarvan:

 

Indien nu de S.S.-directie aan al die aanvragen wilde voldoen zou het een reusachtig kapitaal verslinden, dat beslist beter besteed kan worden aan productieve werken.

 

Het kostenplaatje was te hoog en daar zat niemand op te wachten. Toch diende er iets te gebeuren. Naast dat het huidige netwerk al voor problemen zorgde, kwamen daar ook nog de aansluitingen van de ondernemingen op het spoornet bij, evenals de Java-express tussen Soerabaja en Batavia.

De Sumatra post vermeldt dat het gaat om overgangen in steden als “Batavia, Soerabaja, Buitenzorg, Soekaboemi, Bandoeng, Cheribon, Djokja en Solo”. Onder meer, want het artikel gaat over Madioen, een stad op Oost-Java waar niet iedereen meteen aan zou denken. In de stadsraad werd het besproken:

 

In de Jongste vergadering van den gewestelijken raad van Madioen werd ter sprake gebracht de verplichting van de S.S. tot den bouw van een viaduct bij Passar Spoor te Madioen, daar urgent geacht van wege de stagnatie, welke het verkeer ondervindt bij den spoorwegovergang nabij dien passer, waar gerangeerd wordt.

 

Het probleem was duidelijk, maar er werd niets aan gedaan. De drukte bij Meester Cornelis, waar de Java-express de stadstram moest kruisen, daar was het pas ontzettend druk. Met andere woorden, Madioen en haar inwoners moesten niet zo klagen. Of er ooit een spoorwegviaduct is aangelegd staat niet in de kranten vermeld. In 1938 werd nog een nieuw trottoir aangelegd bij de overgang en was er nog geen viaduct.

 

Welke vervoersmiddelen heeft u eens in Indië/Indonesië gebruikt? Had u voorouders die bij een van de vervoersbedrijven werkte?