Telefoonverkeer in Indië

 

Modernisering in de kolonie

(verhaal van 14-05-2025)

KITLV 153993

Tegen het einde van de negentiende eeuw werden in Indië steeds meer moderne innovaties ingevoerd. Een daarvan was de telefoonverbinding, iets wat in de grote archipel, waar steden doorgaans ver van elkaar vandaag lagen, een grote uitkomst was.

 

De eerste telefoonverbinding in Indië werd al enkele jaren eerder aangelegd. Stad na stad volgde, kleinere steden in het achterland bleven echter achter. In februari 1895 diende de heer E.F.J. ’t Sas uit Semarang een verzoek bij de gouverneur-generaal (GG) in om het achterland van de stad beter bereikbaar te maken. GG van der Wijcks beslissing was op 13 maart 1895 in dagblad De locomotief: Samarangsch handels- en advertentie-blad te lezen:

 

Z.E. de Gouverneur-Generaal heeft afwijzend beschikt op het verzoek van den Heer E. ’t Sas te Semarang, om vergunning tot het aanleggen van telefonische-verbinding in de residentie Kedoe.

Aan genoemden heer is evenwel vergunning verleend tot het aanleggen van telefonische verbindingen in de residentie Bagelen.

Daarvoor zullen centraal-kantoren mogen worden opgericht te Poerworedjo, Koetoardjo, Keboemen, Karanganjar, Gombong en Wonosobo.

 

’t Sas’ verzoek werd niet in het geheel gehonoreerd, toch was alles beter dan niets. Drie dagen later volgde in hetzelfde dagblad de tarieven:

 

Voor huishoudelijk gebruik f 12 per maand en per verbinding;

Voor handelsgebruik f 15 per maand en per verbinding, ook voor hotels en sociëteiten.

 

De afstand vanaf het telefoonkantoor was evenwel van belang, een afstand tot 6 paal (circa 700 meter) kostte 15 gulden, terwijl voor de driedubbele afstand 25 gulden werd gevraagd. Bij meerdere aansluitingen werd gerekend tot de verst gelegen aansluiting, voor de anderen werd 20% minder in rekening gebracht.

Wat echter bovenaan het artikel vermeld stond: “men abonneert zich per maand met een minimum van zes maanden”. Lastig voor zij die in ’s lands dienst waren en op korte termijn overgeplaatst konden worden.

 

Op 19 juli 1895 aanvaarde ’t Sas het besluit en werden de telefoonkantoren met bijbehorende aansluitingen gebouwd. Indië werd modern en dit was er een voorbeeld van.

 

Wanneer kreeg u een telefoon in huis? Welke andere moderniseringen heeft u doorgevoerd in uw huis?